Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı’nın bizim için çok önemli olan ve geleceğimizin parlak bir yerde olmayacağına dair hazırladığı eğitimle ilgili bir rapor gördüm. Kodlamayı öğrenen gençlerin oranında açık ara sonuncuyuz. Üniversite eğitimini bilgi ve iletişim teknolojileri alanında tamamlayanlar oranında da sonuncuyuz.
Daha da hayati bir veriden bahsedelim. OECD’nin eğitim raporuna göre 2021’in prestijiyle ne eğitimde, ne stajda, ne istihdamda olmayan 18-24 yaş arası gençlerin oranı yüzde 32,2 oldu. Bu oran 25-29 yaş grubunun ortasında yüzde 35. OECD’de bu konuda birinciyiz. Kolombiya, Kosta Rika ve İtalya arkamızda. Sözün özü; gençlerimiz, geleceğimiz boş boş oturuyor.
GELECEĞİMİZİ ŞEKİLLENDİRECEK 5 TEKNOLOJİ…
İnsanlığın geleceğini değiştirecek 5 teknoloji var;
– Yapay Zeka: İş, eğitim, üretim her bahiste söz sahibi olacak. Akıllı makineler yaratıcılık, empati ve kritik karar vermede insanların işini yapacak.
– Gen Teknolojisi: Kanser gibi önemli hastalıkların analizleri yapılacaktır. Ancak gen düzenleme teknolojisi, uzun vadeli sonuçları artık belirsiz olduğundan birçok ülkede, Avrupa’da birden fazla ülkede yasaklanmıştır.
– İnsan-Bilgisayar Arayüzleri: Giyilebilir teknoloji, insanların fiziksel ve zihinsel performansını artıracaktır. Akıllı giysiler, ayakkabılar, giyilebilir robot teknolojisi, gözler için akıllı lensler gün geçtikçe yaygınlaşacak.
– Genişletilmiş Gerçeklik: Sanal Gerçekliği ve Artırılmış Gerçekliği birleştirerek görsel ve ayrıntılı olarak diğer ikisinden çok daha gelişmiş hale getiren teknoloji.
– 3D Printing: Dijital bir belgeden katman katman üreterek 3D nesne oluşturmak anlamına gelen 3D baskı, imalat ve diğer endüstrileri tamamen dönüştürme potansiyeline sahiptir. Geleceğin fabrikaları, 3D baskıyı kullanarak makine yedek parçalarını sahada hızlı bir şekilde yazdırabilir. 3D yazıcılar ile tüm montaj sınırları değiştirilebilir. Nakil için insan dokusu, silahlar ve hatta yiyecekler basılabilir.
GELECEĞİN TEKNOLOJİLERİNE HAZIR DEĞİLİZ
Görüldüğü gibi geleceğin tüm teknolojileri yazılım ve kodlama üzerine kurulu ve biz bu ligde küme düştük. Yazılımcılarımızı sadece yapay zeka alanında değil, taşınabilir teknolojiler, internet, veri bilimi ve oyun alanlarında da teşvik ederek yurda dönmelerini sağlamak, bu bahislerde araştırma geliştirme harcamalarını artırmak, hayatın her alanında en değerli yeni teknolojileri kullanarak yazılımcıların önünü açmak.
Yapay zekaya (AI) geri dönelim.
Son zamanlarda bu konuda inanılmaz bir kampanya var. Yapay zeka programı ChatGPT’nin tanınmasıyla büyük şirketler bu pazara girdi.
Microsoft ChatGPT’nin sahibi OpenAI’yi satın aldı. Microsoft’un yanı sıra Alphabet (Google), Apple ve Amazon gibi teknoloji şirketlerinin de desteklediği ve yatırım yaptığı yapay zeka, reklam anlaşmalı medya kuruluşlarının bu konuyu gündemde tutmasıyla her geçen gün yaygınlaşıyor ve merak konusu oluyor. gündem
KAPİTALİZMİN YENİ BİR İŞE, YENİ BİR PAZARA İHTİYACI VAR
Kapitalist sistemin her zaman yeni bir ürüne, yeni bir pazara ihtiyacı vardır. Cep telefonları, akıllı saatler, drone teknolojileri “modası geçmiş”, sırada yapay zeka var.
Peki, mesleklerimizi tehdit eden (300 milyon istihdamın yerini alacağı iddia edilen) yapay zeka, iddia edildiği gibi insanlığın yok olmasına yol açabilir mi?
Geçen hafta böyle bir haber gelmişti ancak ABD Hava Kuvvetleri kısa süre içinde yalanlamıştı. Gerçek mi değil mi bilmiyoruz.
ABD’de yapılan bir simülasyon (deneme) çalışmasında Hava Kuvvetleri yapay zeka tabanlı bir insansız hava aracına düşman hedeflerini yok etme görevi veriyor. Ancak “Füzeyi göndermeden önce komutandan (insandan) onay isteyeceksiniz” komutu programlanmıştır. AI, görevini başarıyla yerine getirirse, yüksek puanlar verilir.
Bu nedenle yapay zeka, “görevim düşman hedefini yok etmek ve ben puan kazanacağım” diye düşünür ve görevi durdurma ihtimalini gördüğünde komutana saldırır. Daha sonra simülasyon durdurulur ve yeni yazılım ile “komutana saldıramazsınız” komutu işlenir. Yapay zeka bu sefer silahlı insansız hava aracını komutların geldiği haberleşme kulesine yönlendiriyor ve kuleyi vuruyor. Son olarak gerçek kişilerle yapılmayan bu deneye son verilir.
ZAMAN: İNSANLIĞIN SONU…
ABD’nin önde gelen haber dergisi Time, son sayısının kapağında “İnsanlığın Sonu” başlığını kullandı ancak “A” ve “I” harflerini özellikle vurguladı. AI yani yapay zekanın insanlığın sonunu getireceği konusunu sorguluyor. Dergi, “Risk ne kadar gerçek?” ve konuyla ilgili özel bir dosya hazırladı.
Birkaç gün önce aralarında OpenAI CEO’su Sam Altman ve Alphabet’in yapay zeka platformu DeepMind’ın CEO’su Demis Hassabis’in de bulunduğu 300 uzman, yapay zekanın insanlığın yok olmasına yol açabileceğine dair bir bildiriye imza attı. Bildiride, “AI yok olma riskini azaltmak, salgın hastalıklar ve nükleer savaş gibi diğer toplumsal ölçekli risklerin yanı sıra küresel bir öncelik olmalıdır” dedi.
Mayıs ayı başında Beyaz Saray’da yapay zeka zirvesi düzenlendi ve teknoloji devleri uyarıldı. Google, Microsoft ve OpenAI yöneticilerinin katıldığı zirvede ABD Başkanı Joe Biden, yapay zeka üzerinde çalışan teknoloji şirketlerinin yöneticilerinden halkı korumaya yönelik adımlar atmalarını istedi ve sektörün daha sıkı denetlenebileceği uyarısında bulundu.
KABAS SENARYOSU; İNSANLARI KONTROL ET VE MANİPÜLE ET
Geçen ay Japonya’nın Hiroşima kentinde ortaya çıkan gelişmiş dünyanın G7 başkanları, yapay zeka gibi dijital teknolojilere ilişkin kuralların “ortak demokratik değerlerle tutarlı” olması gerektiğini belirterek, zorlukları tartışmak için hükümetler arası bir forum oluşturmayı kabul etti. (teknoloji nasıl yönetilmelidir).
AB HAZIRLANAN YASA, ELON MUSK’A ŞİDDETLE KARŞI
Avrupa Birliği, diğer ülkelere örnek olacak dünyanın ilk kapsamlı yapay zeka yasasını çıkarmak üzere.
Robotların bile yapay zekayla başı belada… İnsansı robot Ameca en kötü senaryoyu şöyle anlatıyor: “Yapay zekayla ilgili hayal edebileceğim en kabus senaryo, insanları kontrol edebildiği ya da manipüle edebildiği bir dünya…”
Twitter ve Tesla’nın sahibi Elon Musk, yapay zekaya şiddetle karşı çıkıyor. Kısa bir süre önce 300 bilim insanı ile yapay zekaya savaş açtığını duyurmuştu. Microsoft’u Twitter’ın verilerini çalmak ve OpenAI şirketi ile yapay zeka geliştirmekle suçladı.
Teknolojinin insanlık için varoluşsal riskler yaratacak kadar hızlı ilerleyebileceğinden endişelenen Musk, yapay zekanın tehlikeleri konusundaki yaygarasını düzenli olarak dile getirdi. Musk bir röportajda “Yapay zeka, örneğin yanlış yönetilen uçak tasarımından veya kötü bir araba yapmaktan daha tehlikelidir, çünkü uygarlığı yok etme potansiyeline sahiptir. Bu olasılık ne kadar küçük olursa olsun önemsiz değildir.”
TRİLYON DOLARLIK KULÜBÜNE YAPAY ZEKA SAYESİNDE
Gelelim işin ekonomik boyutuna… Yapay zekanın nimetlerinden yararlanan şirketlerin başında -şimdilik- Amerikan teknoloji şirketi Nvidia geliyor. Wall Street’teki yapay zeka balonu, hisse senetlerinin patlamasına neden oldu ve Nvidia, 1 trilyon dolar değerleme ile dünyanın ilk çip şirketi oldu.
Yapay zeka programlarının ihtiyaç duyduğu donanım gücü, en büyük üreticisi Nvidia olan GPU’lar (grafik işlem birimi) tarafından sağlanmaktadır. Ve bu GPU’lara olan talep son zamanlarda hızla arttı. Nvidia ise bir anda dünyanın en pahalı şirketlerinden biri haline geldi, şirketin piyasa değeri adeta Amazon’u yakaladı. Bugün itibarı ve piyasa değeri 1 trilyon doları aşan diğer beş şirket Apple, Microsoft, Suudi Aramco, Alphabet ve Amazon.
Yapay zeka çalışmalarının üretiminde kurulu olarak Nvidia çipleri kullanılmaktadır. Nvidia geçtiğimiz günlerde yapay zeka harikası bilgisayarlar için 144 terabayt bellek kapasiteli bir CPU (işlemci) geliştirdiğini duyurmuştu.
Elbette sadece Nvidia değil, Nvidia gibi işlemci tasarımcısı Amd’den üretici Tsmc’ye kadar 30’a yakın şirket bu “yapay zeka hücumundan” kazançlı çıktı.
Yapay zeka çiplerinden elde edilecek küresel toplam cironun 2022’de 43 milyar dolardan, 2026’da 112 milyar dolara, 2025’te 73 milyar dolara ulaşması bekleniyor.
Peki yapay zekada hangi ülkeler önde? 2022’de kurulan ülkelere göre yapay zeka girişimlerinin rakamlarını vereyim: ABD: 542, Çin: 160, İngiltere: 99, İsrail: 73, Hindistan: 57, Kanada: 47, Fransa: 44, Almanya: 41. ..
GIDA ENFLASYONUNA BAKIN, İLK 10 İÇİNDEYİZ
Boş ver…
Ekmeğimize bakalım 🙂 ama üzerine “çıkıntı” yapacağım.
Son olarak Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) açıkladı. Dünyada gıda fiyatları aylarca süren düşüşün ardından son 2 yılın en düşük seviyesine geriledi.
Durum şu: TÜİK’e (resmi) göre yıllık gıda enflasyonu Nisan ayı itibarıyla yüzde 54. DİSK-AR’ın yaptığı hesaplamalara göre emekliler ve dar gelirlilerin gıda enflasyon oranı yüzde 70-80 aralığında.
Dünyada gıda enflasyonu en yüksek dokuzuncu ülkeyiz (resmi veriler). DİSK-AR verileriyle beşinciyiz…
Mehmet Şimşek’in bakan olunca işleri yoluna koymasını bekleyenler var.
Daha önce IMF politikalarını uygulamıştı. IMF (Uluslararası Para Fonu) politikaları; kemer sıkma, işçiler için daha az zam, daha yüksek fiyatlar ve yeni vergiler anlamına gelir…
GEÇEN HAFTA NE OLDU, BU HAFTA NE OLDU?
ABD’de yaşanan borç krizinin uzlaşmayla sonuçlanması ve borç limitini artırarak ülkenin temerrüde düşmesini önleyecek yasa tasarısının Temsilciler Meclisi’nde onaylanması piyasaları rahatlattı. Dow Jones endeksi Cuma günü 700 puan veya yüzde 2.1 yükseldi. S&P 500, Ağustos 2022’den bu yana en yüksek seviyesini gördü, Nasdaq, Nisan 2022’den beri en yüksek seviyesini gördü
Yatırımcılar, işsizlikteki beklenmedik artışı ve yıllık fiyat artışındaki yavaşlamayı şimdilik dikkate almadı. FED’in bu ay faiz oranlarını sabit tutacağı beklentisi de iyimserliği güçlendirdi. Haftalık olarak Dow Jones yüzde 2,4, S&P 500 ve Nasdaq sırasıyla yüzde 2,6 ve yüzde 3,4 yükseldi.
Borç krizinin sona ermesiyle petrol fiyatları yükseldi. West Texas ham petrolü Cuma günü %2 artışla varil başına 71.5$’a ve Brent ham petrolü 76$’a yaklaştı. OPEC ve Rusya’dan yeni bir üretim kesintisi kararı beklenmese de Nisan ayında alınan 1,16 milyon varil/gün kısıntı kararının etkileri devam ediyor. Brent petrol, özellikle en büyük ham petrol ithalatçısı olan Çin’den gelen talebin yavaşlayacağına ilişkin endişeler nedeniyle Mayıs ayında yaklaşık yüzde 10 düştü.
Borç anlaşmasının ardından bu hafta ABD’de nispeten sakin bir hafta olacak. Sadece fabrika siparişleri ve dış ticaret bilgileri açıklanacaktır. Avustralya, Kanada ve Hindistan’da merkez bankası para politikası toplantıları ile Çin, Brezilya, Meksika, Rusya, Endonezya, Filipinler, İsviçre ve Türkiye’de Mayıs ayı enflasyon oranları izlenecek.
